शिक्षा - छब्व:

डा. रोशन श्रेष्ठ

(स्रोत : फेसबुक पेज पाखें)

बन्दुक बारे स्यूपिं स:पिं नेवा:त यक्व दु । तर बन्दुक या खँ ल्हायेगु धैगु झीगु समाजय् आ: नं 'तबू' ख:। अथे जुया स:स्यूपिन्सं थ्व बारे गनं हे खँ ल्हा:गु मदु ।

जब स:स्यूपिं मनू त म्हुतुइ खिग्वारा ल्वसुका: सुम्क च्वना बिइ, अले मस: मस्यूपिं झी थें जा:पिं मनू त थ:पिन्सं गुलि स: गुलि स्यू उली हे खँ जक जूसां ल्हायेत न्ह्यज्याये माली । इलं फ्वनीगु दायित्त्व धैगु व हे ख:।

मतिना, य:त्य:, बिभेद, राजनीति, धर्म, जात्रा, नसात्वँसा, भाषा, साहित्य, संगीत, इतिहास, भुगोल या खँ ल्हायेमाल धा:सा गुलि अ:पुक हिचकिचे मजुसें झीसं सामाजिक सञ्जालय् खँ ल्हाये फु, उली हिचकिचे मजुसें बन्दुक या खँ झीसं ल्हाये मफु । बन्दुकया नां जक काल कि हे 'आतंकित' जुइगु ग्याफरा मनस्थीति झीगु समाजय् ब्याप्त दु ।

तर आ: सरकारं हे बन्दुक या खँ यात कोरोना-महामारी सिबे अप्व: प्राथमिकता बिसेंलि झी जक थ्व 'बन्दुक' या खँ ल्हायेत आतंकित छाय् जुया च्वने माल? मेमेगु खँ हिसाब, विज्ञान आदि खँय् शिक्षित जुयेगु झीगु साश्वत स्वभाविकता ख: धाये थें बन्दुक बारे सयेका सिइका: तयेगु नं साश्वत आवश्यकता ख:।

बन्दुक धाल कि क्रान्ति, क्रान्ति धाल कि मनू सिइगु स्यायेगु - थजा:गु जड सोचाइ पाखें दिमाग भुना तल कि बन्दुक बारे सकारात्मक सोचाइ वइ मखु ।

तर बन्दुक धाल कि आत्मरक्षा, आत्मरक्षा धाल कि सशक्तिकरण, बन्दुक धाल कि एडभेञ्चर, एडभेञ्चर धाल कि मनोरञ्जन, बन्दुक धाल कि अनुशासन, अनुशासन धाल कि आत्मनियन्त्रण - थजा:गु मिखां बन्दुक यात स्वत धा:सा सकारात्मक सोचाइ मवइ मखु।

नेवा:त व पुलांगु जड नकारात्मक सोचाइ पाखें पिहाँ वयेगु आवश्यकता दु।

तर थ्व विचा: छुं उग्र सोचाइ मखु । थ्व विचा: झीगु समाज या क्रान्तिकारी डिस्कोर्स नं मखु । थ्व विचा: वास्तवय् झीगु संस्कृतिया दुने हे परापूर्वकाल निसें दैच्वंगु छगू अभिन्न ब्व: (अंग) ख:। झीसं शायद व पाखे ध्यान मब्यूगु जक ख:।

झीगु द्य: स्वया दिसँ, नख: स्वया दिसँ, जात्रा स्वया दिसँ, संस्कार स्वया दिसँ - ज्याभ: व ल्वाभ: दक्वं थासय् दु । अधिकांश द्य:त थ:हे असिमित शक्तिया विम्ब ख:सां तबि इमिगु ल्हातिइ खड्ग, त्रिशुल, चक्र, थें जा:गु पुलांगु जमानाया 'बन्दुक' ज्वंका:त:गु दु । झीगु पुजा-आराधना 'शक्ति' केन्द्रित खनेदु, 'शक्ति'या स्रोत झीसं जमानाअनुसार या 'बन्दुक' यात माने यानातयागु दु।

झीगु आगमय् झीसं गोप्य पुजा याइ । अधिकांश नेवा:तय्‌गु आगमय् 'खड्ग' नीस्वना आगम द्य: थापना याना तइ । व खड्ग स्वयादिसँ - २०० निसें ५००-६०० दँ पुलाँगु खड्ग यात झीसं छेँय् छेँय् द्य: भा:पिया दँय् दसं त:जिक पुजा-आराधना यानाच्वना ।

व खड्ग त पुलांगु जमानाया 'बन्दुक' 'तोप' सिबे म्हो मुल्यवान जुल खै ला? सलंस: दँ चिकं इलेम्वायेक, दँय दसं बलि बिया, नील: अबिर छ्वाका पुजा याना जूसां खतं मनैगु जब्बर इस्पात उत्पादन याना उकिंयात खड्ग दयेका छ्यलेगु प्रविधि या आविष्कारक झी पुर्खा पिनिगु व उपलव्धि थौं कन्हय् या मेशिनगन दयेकेगु प्रविधि थें छगू यूगान्तकारी विकास या चिं नं ख:। आगं द्य: मानेयाना तयाम्ह व खड्गया महत्त्व झीसं थू कि मथू?

थजा:गु खँ मथू - खाली पुजा यात भ्वय् नल सिधल - ध्वाथ: बुद्धि ।

सोचे याना दिसँ - यदि व पुर्खापिनिगु पालय् खड्ग या थासय् 'बन्दुक' उपलव्ध जूगु ख:सा पुर्खापिन्सं 'खड्ग' पुजा याना च्वन जुइ कि 'बन्दुक' पुजा यात जुइ? खड्ग सिबे न्ह्य: कुँइ, चुपि, ईचा दयेकुपिं पुर्खा पिन्सं छाय् कुँइ, चुपि, ईचा तया आगं द्य: पुजा मयात जुइ?

थुली खँ थुल धा:सा दाबि याना धाये फु यदि झी पुर्खापिनिगु पालय 'बन्दुक' दयेके फूगु जूसा इमिसं अवश्य 'बन्दुक' यात आगं द्य: थापना याना पुजा यात जुइ ।

जुजु नाप झीम्ह द्यवं 'खड्ग' हिलीगु चलन थौं कन्हय नं दु । व चलन गब्ले निसें वल? व चलन व:बलय् यदि 'बन्दुक' उपलव्ध जूगु ख:सा इमिसं 'खड्ग' हिला: च्वनी कि 'बन्दुक' हिलेगु संस्कार दयेकल जुइ? शक्तिया स्रोत आदानप्रदान यायेगु दर्शनं प्रभावित संस्कार जूगुलिं झीसं धायेफु कि - अवश्य 'बन्दुक' हिलेगु संस्कार दयेका थकल जुइ ।

अर्थात, यदि झीसं झीगु संस्कृति छाय् मानेयाना च्वनागु ख: धैगु खँ थुल धा:सा थथे झीगु संस्कृति पाखें झीत समय-सापेक्ष सुसंस्कृत व सशक्त जुयेगु शिक्षा बियाच्वंगु दु धैगु खँ झीसं सयेका: काये फै।

तर अथे मयासें 'भौचा चिना सराद्दे यायेगु' कथं व हे पुलांगु क्वपुंगु अव्यवहारीक चलनयात संस्कृतिया नामय लुतु लुया निरन्तरता बियेगु धका: जड सोचाइ तया च्वनेगु धैगु झीसं थ:त थ:म्हं तुं गालय् थुनेगु ज्या निरन्तर जुया वनीइ । शक्तिया स्रोत पुजा मयासें पुलांगु ज्यालगे मजूगु प्रविधिया पुजा याना च्वन धा:सा झीगु जीवनदर्शन झीत सफलता मखु असफलता पाखे हे थ्यंका: बिइ।

अथे सा छु यायेगु ले?

झीसं झीगु जडसंस्कार त्याग यायेमा:। संस्कार व दर्शन यात समयसापेक्ष सुधार यायेमा:। आगं द्य:या थासय् स्वथना तयागु खतं न:गु खड्ग या ई जमाना मखये धुंकल । व खड्गयात मा:कथं क्षमा-पुजा व सुभाषपुजा याना आगमं बिदा बियेगु ई वयेधुंकल । व थासय् आ: न्हूगु जमानाया आवश्यकता थुइका: थ:थ:गु क्षमता कथं शक्तिया स्रोत 'बन्दुक' स्वना पुजा यायेगु संस्कार दयेके माल। आगमय् पुजा यायेबलय् सिन्ह: अबिर तिकेगु मखु, बन्दुकया पार्टपुर्जा लिकया चिकं इला: मेन्टिनान्स याना भ्वय् नयेगु संस्कार दयेका माल।

थजा:गु चलन हयेफुसा झीसं आगं द्य: दँय् दसं पुजा याना च्वनागु या अर्थ दै । मखुसा व हे खतं न:गु खड्ग पुज्याना 'भौचा चिना सराद्दे याना' जुया पितृ पिनिगु नुग: ख्वयेका: च्वनागु झीसं वा: चायेके फै मखु ।

खँ थुइका दिसँ मुसुमुसु न्हिला दिसँ ।

---

(......) शिक्षा: निब्व:

थन ब्वना दिसँ - https://www.rajshrestha2002.com.np/2020/08/blog-post_42.html