जमाना अंगिकृत जूईधुंकुपि वंशज नागरिकया

जमाना अंगिकृत जूईधुंकुपि वंशज नागरिकया

 - भाजु रोशन श्रेष्ठ

पासायात तँ पिहाँ वइच्वन । म्हुतु हे ल्हाना हल ।

"थ्व भतुवा तसें गुलि जक निहुँ खोजे याना ह:गु हाँ? जि जक ज्यूसा ला गोलिं हे भुटुटुटु यायेमास्ते वल ।"

तीजक जिं न्यना ।

"छु जुल पासा? थौं ला खूब क्रान्तिकारी जुया गोलिं भुटुटुटु यायेगु खँ ल्हाना हल नि ! सुथं निसें निख्वला प्यख्वला दुहाँ वन कि छु?"

हतकेगु सलं पासां धाल ।

"छं मस्यूनि ला? अंगिकृत नागरीकयात तत:धंगु सर्बोच्च पद बी माल हँ । सह याये फैगु खँ ख:ला थ्व? संसारय् गन दु अंगिकृतयात अजा:गु सुविधा? इमिथाय् देसय् सोनिया गान्धियात पद बी मज्यू धाइपिन्सं झीथाय् अथे अंगिकृत यात व माल थ्व माल धया हल । अले झीत तं पिहाँ मवइ ला? "

जि सुम्क च्वना बिया । जि सुम्क च्वनागु खना पासा अजु चाल ।

"छु जुल छन्त? छ ला सुम्क च्वन । अंगिकृतयात अथे याये दैला, का छं हे धा सा ।"

जिं तीजक धया ।

"तं चायेमते पासा । जमाना हे अंगिकृत जुइत धें धें बल्ला याइगु जुयावये धुंकल । थौं कन्हय मनूतय‌्त अंगिकृत जुये य:, अले अधिकार धा:सा बंशज बराबर मा: । अथे जुया आ: सकसिनं अंगिकृतयात नं दक्वं अधिकार बिइमाल धका स: तया हइतिनि । छ तं चायेवं जक जिइमखु । जमाना हे अंगिकृत पिनिगु जुया वये धुंकल ।"

थुलि धायेवं पासा ला झन हे तं चाल ।

"धिक्कार का छंगु बुद्धि । छं हे आमुथे धायेगु ला? छं आमु थे धाये ल्व: ला? छ तापाक च्वनाच्वंगुलि जक बचे जुल का । थन न्ह्य:ने जूसा झी निम्ह हे भेराभेर ल्वायेमाली का । छं आमुथे धायेत ल्व हे मल्व: का । छंगु बुद्धि हे स्यन कि छु ख: हाँ? "

जित खितितितिति न्हिले वल । अले छझा: न्हिलेधुंका पासायात धया ।

"ल्वायेमा:सा ल्वायेका, तर खँ बालाक बिचा:या ले पासा ।

१ - छम्ह झाँक्रि मग:नि नं छु याना जुल स्यू मखुला? मग:या म्ह्याय् धका फुँइ याना जुल, तर वयक: ला बर्मूया कला:, बर्मूया माँ, बर्मूया छेँज: जुइधुंकल, अथे जुया वयक: अंगिकृत बर्मुनि ख: धका सकसिनं स्यू । वयक: झाँक्रि अंगिकृत बर्मू जूसां बंशज बर्मूत बराबर अधिकार कायेत संघर्ष यानाच्वंगु नं सकसिनं स्यू । भचा भचा अधिकार नं ब्यूगु ख:, तर बंशज तसें अंगिकृत पिन्त यक्व अधिकार मबिइगु जुया वयक: झाँक्रि च्वय् नं मथ्यं क्वय् नं मथ्यं जुया यग्गाना च्वंगु दु । अथे हे मखुला?

२ - वयक: झाँक्रि थें अंगिकृत बर्मू, अंगिकृत बर्मुनि जुया वंपिं नेवा:त नं गुलिमछि दु, जिचाबर्मूपिनि कला: जूपिं नेवा:नित सकलें अंगिकृत बर्मू मखुला? आ:ला झन 'प्रेम दिवाना होता है' म्ये न्यन्यं खँय् बर्मू नाप पय्‌न वनीपिं, पय‌्‌न हइपिं नेवा:त छेँखापतिं दया वये धुंकल । नेवा:समाजया गुथि त्वा:दया वनेवं नेवा:तसें जातभातया ल्या मदु, य:त्य: जूसा गा: धका न्ह्याम्हनाप नं इहिपा यायेगु लँपु चायेका हल । मेमेगु समाजनाप इहिपा याइपि सछिब्वय् ९८ब्व नेवा:तयगु इपिपा खँय् बर्मू नाप जूगु खनेदु । अर्थात नेवा:समाजया हरेक भ्वय्, ब्यवहार, संस्कार र पारीवारीक जमघटय् छम्ह कि छम्ह अंगिकृत खय्-बर्मू वा अंगिकृत नेवा: दुथ्याना हे च्वने धुंकल । इमित छं पने फु ला?

३ - अंगिकृत बर्मू जुइत बर्मूनाप इहिपा याये हे मा: धयागु नं मदु । 'म नेवार हो, तर  मलाइ नेवार भाषा मन पर्दैन ।' धाइपिं नेवा:त नं दिमागी हिसाबं अंगिकृत जुइ धुंकुपिं हे ख: । इमिगुु हित्तचित्त नेवा:नाप इहिपा मजूसें गैर-नेवा:नाप इहिपा जुइधुंकुलिं हे इमिसं अथे धया हइगु ख: । अजा:पिं अंगिकृत पिनिगु ल्या: न्हियान्हिथं अप्व: जुया वनाच्वंगु हे दु । न्हापा नेवा: सँकिपा: म्हितिम्ह छम्ह नक:मि मय्‌जु नं आ: मेपिनिगु अंगिकृत जुयेत धें धें बल्ला याना जूगु खँ पासां बाँलाक्क स्यू मखुला?

आ: थथे स्व स्व थासय् अंगिकृत या अंगिकृत जुया वल धा:सा इमिसं अधिकार माल धका धा हे धाइ । इमित बंशज बराबर अधिकार बी मखु धका धायेगु जूसा थ:पिनि छेँ दुने च्वंपिं अंगिकृत पिन्त छु यायेगु ले?"

थुलि खँ न्यनेवं पासा इत:मित: कन । पासाया तं क्वलात । तीजक धयाहल ।

"धात्थें झी काय् म्ह्याय्‌ मस्त हे दक्वं अंगिकृत जुया वनाच्वंगु दु । अखुन्हु नेवा:भोजय् वनां अन जिं अंगिकृत पिं ग्वा:ग्वा: खन । बंशज धाये ल्व:पिं नेवा:त मदये धुंकल धा:सा ज्यू । झी पिन्त इमिसं इमिगु अंगिकृत याना च्वन, अले इमिसं हे झीपिन्त अंगिकृतयात अधिकार बीमज्यू धायेगु स्यना च्वन । झीगु थ:गु समाजय् इमिथाय् वनीपिं अंगिकृतपिं ग्वा: ग्वा: दु, व हे अंगिकृत पिन्त अधिकार बिइगु जुल धका: झी हे तं चायेगु नं बेकार खनी का । "

पासां हाकनं धाल -
"अंगिकृतया राजनीति नं थथे खनी सा । "
~~~~~~~~~~~~~~~~~

खँ थुइका दिसँ, मुसुकाया दिसँ ।